نوازندگانی با انگشتان معجزه گر
بهترین نوازندگان پیانوی ایران
ساز پیانو:
پیانو، سازی که در مطالب قبلی به صورت مفصل راجع به آن صحبت کرده ایم. اما اگر بخواهیم منصفانه بگوییم هر چقدر هم که راجع به این ساز صحبت کنیم هرگز زیاد نخواهد بود. پس در ابتدای مطلبمان به معرفی کوتاهی از ساز پیانو خواهیم پرداخت. پیانو اسم دقیق تری هم دارد. جال است نه؟ سازی همه آن را می شناسیم؛ اما به اسم کوتاه شده اش، در واقع اسم پیانو، گراوی چمبالو کل پیانو ا فورته است. پیانو فورته بود که از دو قسمت پیانو به معنی آرام و فورته به معنای بلند و رسا تشکیل شده است. دلیل ساخت پیانو هم راستش تکامل ساز دیگری بوده است. کی فکرش را می کرد؟ سازی که به عنوان مادر تمامی سازها می شناسیم، خود برای تکامل سازی دیگر ساخته شده باشد. نام ساز دیگر به نام هارپسیکورد بود و خالق پیانو، بارتولومئو کریستافوری ایتالیایی است. عمده ی تفاوت پیانو با سازهایی که در نسل های قبلی به آن نزدیک بودند این است که هنرمند و نوازنده می تواند با شدت ضربه ای که به کلید ها وارد می کند صدای تولید شده از ساز را کنترل کند. این دلیل آن بود که اصلا در ابتدا هنرمندان زیادی را به سمت پیانو فراخواند و آن ها را شیفته ی این ساز کرد. اما ما در این مطلب نمی خواهیم به خود ساز پیانو بپردازیم، که قبل تر این کار را کرده ایم و مطلب آن برای مطالعه ی شما عزیزان در سایت قرار گرفته است. هدف ما این است که درباره بهترین نوازندگان پیانوی ایران صحبت کنیم.
فهرست:
- استاد مرتضی محجوبی
- انوشیروان روحانی
- رافائل میناسکانیان
- استاد جواد معروفی
- نتیجه گیری
استاد مرتضی محجوبی:
وقتی صبت ساز پیانو و موسیقی ملی ما ایرانیان می شود، اسم استاد مرتضی محجوبی همیشه جای منحصر به فرد خود را دارد. آن هم نه فقط به خاطر نوازندگی پیانو، بلکه این استاد عزیز به عنوان بنیانگذار موسیقی ملی ایران هم شناخته می شوند. کسی که لقب خان را از آن خود کرده و به عنوان مرتضی خان در موسیقی و محافل هنری عصر خود شناخته می شد. سال ها تکنوازی در برنامه ی گل های رنگارنگ به شهرت استاد محجوبی مخصوصا میان عموم مردم اضافه کرد. برای بیشتر شناختن این استاد باید بگوییم، مرتضی محجوبی فرزند عباسعلی، معروف به ناظر، سال ۱۲۷۸ در تهران متولد شد. بودن پیانو در منزلشان و آشنایی مادرش فخرالسادات با آن، مرتضی محجوبی را به سوی این ساز کشاند. او برای تعلیم موسیقی به حسین هنگ آفرین معروف به حسین‌خان «ر» سپرده شد. در ده سالگی هنگام کنسرت عده ای از هنرمندان در سالن سینما فارووس، آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. محجوبی در دوره ی خود توانست با سازی تماما اروپایی، صدا و تاثیر یک ساز صد در صد اصیل و سنتی ایرانی را در گوش مخاطبانش به یادگار بگذارد. این اهمیت کار و جادوی نوازندگی استاد محجوبی بود. علاوه بر نوازندگی، استاد مجوبی چندین تصنیف و پیش درآمد هم خلق کرده است. اگر بخواهیم تصنیف های استاد را بررسی کنیم باید بگوییم، تصنیف هایش پلی میان تصنیف های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا است. یکی ازتصنیف های معروف او، "من از روز ازل دیوانه بودم" است که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده.
انوشیروان روحانی:
انوشیروان روحانی،آهنگساز، نوازنده ی ارگ، پیانیست و نوازنده آکاردئون، متولد 1318 و اهل رشت است. انوشیروان روحانی پس از سه سال که مدت مأموریت پدرش به پایان رسید، به اتفاق خانواده به تهران آمد. در همان سال یک ملودیکا برای او خریدند. سپس با راهنمایی پدر و تداوم در راه فراگیری موسیقی نت های موسیقی را آموخت و وارد هنرستان موسیقی شد. به شکلی پیشرفت کرد که در سن ۹ سالگی در جامعه باربد که به سرپرستی اسماعیل مهرتاش اداره می‌شد، برنامه‌هایی اجرا کرد که مورد تشویق مهرتاش و باقی اساتید قرار گرفت. در هنرستان موسیقی، جواد معروفی، روح‌الله خالقی و سایر استادان هنرستان موسیقی تعلیم او را بر عهده گرفتند. جالب اینکه انوشیروان روحانی در کنار تحصیل در زمینه موسیقی در سال ۱۳۴۷ موفق به دریافت گواهینامه خلبانی هم شد. روحانی به رادیو هم راه یافت و در ارکسترهای مختلف برنامه‌هایی اجرا کرد. بیش از ۲۵ سال نداشت که عضو شورای موسیقی رادیو شد و تا آخرین سالی که در آن سازمان فعالیت داشت، این سمت را هم داشت. او از اولین برنامه ی گلها با این برنامه همکاری فراوان داشت و رهبری ارکستر شماره ۴ به عهده او بود. و اما در سال های اخیر روحانی به عنوان آهنگساز با ارکسترهای معروف جهان همکاری نزدیک دارد، که نشان دهنده تسلط او بر سبک‌های جهانی موسیقی از جمله موسیقی کلاسیک است.
رافائل میناسکانیان:
رافائل میناسکانیان در خانواده ای ارمنی موسيقی دوست در تهران به دنیا آمد. مادرش پیانیست بود و پدرش ویولن نواز. همین باعث شد تا رافائل از شش سالگی به یادگیری موسيقی بپردازد. اولین معلم پیانویش خانم حق نظریان بود و سپس به شاگردی استاد امانوئل ملیک اصلانیان در آمد. دوره ابتدایی را در مدرسه ی خصوصی فرانسوی و دوره متوسطه را در دبیرستان فیروز بهرام گذراند. دیپلم را که گرفت به قصد تحصیل در رشته پزشکی به آمریکا رفت پس از دو سال با راهنمایی و تشويق آب زرکو، استاد پیانو (مدیر گروه نوازندگی پیانو) در دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس (UCLA)، به آموختن رشته ی موسيقی پرداخت. شاید جالب باشد که میناسکانیان، در ده سالگی برای نخستين بار به روی صحنه رفت. در نوجوانی نخستين رسيتال پيانویِ کلاسيک را به طور زنده در تلويزيون ملی ايران اجرا کرد. میناسکانیان پس از مهاجرت به آمریکا و اقامت چند ساله در آن کشور، در سال 1960 به انگستان رفت. سفرهای بسیاری نیز به ایتالیا داشت اما با وقوع انقلاب اسلامی به ایران بازگشت. در طول زندگی حرفه ای خود نزد چند تن از استادان سرشناس و برجسته ی جهان از جمله کارل اولریش اشنابل (1909م.-2001م.) پیانیست اتریشی در ایتالیا و ایلنا کابش (1893م.-1973م.) پیانیست بریتانیایی زاده ی مجارستان در لندن در مدرسه جولیارد نیویورک آموزش دید. اولین اجرای میناسکانیان در لندن در سالن پرسل تالار فستیوال سلطنتی بود که ستایش منتقدان را به همراه داشت. اِریک وار، منتقد سرشناس، او را "آینده‌دار" و توانایی هنری و تکنیکی اش را پخته، پرشور، درخشان و بسیار تمیز دانست. پس از بازگشت میناسکانیان به ايران، آرنو باباجانیان آهنگساز و پیانیست سرشناس ارمنی، از وی دعوت کرد تا برای اجرای همگانی اثرش "راپسودی ارمنی برای دو پیانو" در دانشگاه تهران با او همکاری کند.
استاد جواد معروفی:
جواد معروفی در سال ۱۲۹۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش موسی معروفی، از شاگردان برگزیده درویش خان و از موسیقی دانان بزرگ دوره خود بود. در دوران کودکی مادرش را از دست داد و در خانواده پدری بزرگ شد. جواد معروفی آموزش موسیقی را همراه پدر آغاز کرد؛ تار می نواخت و با نواختن ویولن هم آشنا شد. از 14 سالگی به هنرستان ملی موسیقی رفت و به پیانو علاقمند شد و نزد خانم تاتیانا خاراتیان به یادگیری تکنیک نوازندگی پیانو کلاسیک مشغول گشت. اتودها و پرلود های فردریک شوپن، سونات های ولفگانگ آمادئوس موتسارت، لودویگ ون بتهوون، فرانتس شوبرت و فوگ‌های باخ را با مهارت می نواخت. در کنار موسیقی کلاسیک، موسیقی ایرانی را هم ادامه داد و تحصیلات موسیقی را نزد علینقی وزیری کامل کرد. در ۲۱ سالگی به دلیل استعداد بی نظیرش در موسیقی به استخدام وزارت فرهنگ و هنر وقت درآمد .معلم موسیقی مدارس تهران شد و به آموزش سلفژ و دیکته ی موسیقی در هنرستان پرداخت. از ۱۳۱۹، هم زمان با افتتاح رادیو به این مؤسسه پیوست و سال‌ها تک نواز پیانو بود. از ۱۳۳۲ به سرپرستی موسیقی رادیو منصوب شد و در همان زمان به عضویت شورای عالی موسیقی درآمد.
پیانیست معروفی همچنین رهبر ارکستر شماره یک ارکستر گل ها بود. او تنظیم کننده آهنگ های علی اکبر شیدا، عارف قزوینی، رکن الدین مختاری، درویش خان و بسیاری دیگر از آهنگسازان معروف ایرانی بوده است.
نتیجه گیری:
لیست نوازندگان به نام و مطرح ساز پیانو در ایران حتما می تواند بلند بلندتر و جامع تر از این باشد اما شاید مجبور می شدیم کمی از اطلاعات را کوتاه کنیم. در کل شاید چیزی که بسیار مهم باشد این است که داشتن استادی با اعتماد به نفس و متواضع باعث می شود تا هر کسی شایستگی خود را به نمایش بگذارد. استادی که بتواند چم و خم موسیقی را آموزش دهد. ماژورین مفتخر است تا اعلام کند که کادری منظم و مجرب در آن مشغول آموزش به عزیزانمان هستند.
منبع: سایت آموزشگاه ماژورین
