آهنگهایی که با کمانچه معروف شدند
کمانچه را کجاها شنیده اید که نمی دانستید؟
کمانچه:
کمانچه سازی است زهی – آرشه ای، با صدایی منحصر به فرد و بی نظیر با وسعتی بیشتر از چهار اکتاو، سازی که مهارت و چیره دستی در آن نیاز به استعداد، پشتکار و اساتیدی چیره دست دارد؛ سازی که میراث ناملموس ما ایرانیان در سازمان بین المللی یونسکو است. سازی که شاید بعد از سه تار مهمترین ساز بین المللی ما ایرانیان محسوب می شود. این ساز علاوه بر شکم، دسته و سر، در انتهای پایینی ساز، پایه ای دارد که روی زمین یا زانوی نوازنده قرار می‌گیرد. نوعی از کمانچه معروف به کمانچه لری وجود دارد که پشت باز است و مردمان لر به آن «تال» می‌گویند. کمانچه سازی است که نشسته نوازی می شود، نوازنده همواره نشسته در حال نواختن آن است. اگر بخواهیم درباره ی کوک اصلی و مرسوم کمانچه بگوییم، می لا ر سل، همان کوک ویلن است. اما می توانیم به کوک های رِ لا رِ سل (برای دستگاه نوا) می لا رِ لا (برای دستگاه ماهور) و می لا می لا (برای دستگاه همایون، آواز اصفهان، دستگاه چها رگاه، دستگاه ماهور و دستگاه راست پنجگاه) و ر لا ر لا (برای کوک لری) هم اشاره کنیم. ما در این مطلب می خواهیم به این بپردازیم که صدای این ساز بی نظیر، کمانچه را کجا شنیده اید که نمی دانستید، چه افتخاراتی با این ساز برای موسیقی ایرانی آفریده شده و چه چهره های شاخصی با این ساز به جهانیان معرفی شده اند. با ما همراه باشید.
فهرست:
- نوازندگان مشهور کمانچه
- کمانچه ی ایرانی در جهان و کیهان کلهر
نوازندگان مشهور کمانچه:
از شاخص ترین کمانچه نوازان ایرانی می توان به حسین خان اسماعیل زاده، علی اصغر بهاری، مجتبی میرزاده، کیهان کلهر و اردشیر کامکار اشاره کر؛ که نه تنها در ایران، که در فضای بین المللی هم مشهور و شناخته شده هستند. همچنین، سعید فرج پوری، علی اکبر شکارچی، فرج علی پور، داوود گنجه ای، علی رضا حسین خانی، پیرولی کریمی و... هم می توان به عنوان نوازندگان ماهر و شاخص نام برد. هم چنین ابراهیم قنبری مهر و قدرت الله کردی از سازندگان کمانچه هستند که در کار خود از شان و شهرت برخوردارند.
کمانچه ی ایرانی در جهان و کیهان کلهر:
نکته ی جالبی که شاید خیلی از ما نمی دانیم این است که، در دهه ۷۰ میلادی و در زمانی که تلفیق و ساختارشکنی به عنوان یک فرمول کاربردی در بسیاری از ژانرهای موسیقی پاپ و عامه پسند بود، از سازهای ایرانی مثل کمانچه، تار سنتور و سه تار در مشهورترین آثار موسیقی پاپ و راک استفاده شده و این اتفاق حتی به صورت خود جوش از طریق تمایل نوازندگان انگلیسی و آمریکایی رخ داده است. در دهه ی ۸۰ و ۹۰ هم با آمدن فناوری های پیشرفته در صنعت موسیقی تعدادی از هنرمندان ایرانی دعوت شدند تا بنوازند و صدای سازهای اصیل ایرانی را ضبط کنند.
کیهان کلهر را که همه می شناسیم، نوازنده ی چیره دست کمانچه و آهنگسازی برجسته که به نظر خیلی از متخصصان و صاحب نظران یکی از شناخته شده ترین نوازندگان سازهای تخصصی موسیقی کلاسیک ایرانی در دنیا است. او با شماری از موسیقی دان‌های بزرگ جهان به همکاری پرداخت که باعث شهرت موسیقی ما به شکل عمومی در فضای جهانی شد. مثلا، اردال ارزنجان از ترکیه، شجاعت حسین خان از هند، یویوما از چین، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان، بروکلین رایدر از آمریکا، ارکستر فیلارمونیک نیویورک، کوارتت کرونوس و گروه سازهای بادی هلند، که کیهان کلهر را به هنرمندی بین المللی تبدیل کرده است. او برای آلبوم های «بی تو به سر نمی شود» و «فریاد» که با آهنگسازی حسین علیزاده و آواز محمدرضا شجریان همراه بود، نامزد دریافت جایزه معتبر موسیقی «گرمی» شد. همکاری بین المللی او در آلبوم «باران» با گروه «غزل» نیز که در آن کیهان کلهر، کمانچه، شجاعت حسین خان، سی تار و ساندیپ داس، طبلا می نوازند، نامزد جایزه گرمی ۲۰۰۴ شد. در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی، کیهان کلهر به همراه گروه جاده ابریشم به رهبری یویوما توانستند با آلبوم sing me home موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی شوند. کلهر در سال ۲۰۱۹ و در فستیوال جهانی موسیقی وومکس به عنوان بهترین هنرمند سال جهان انتخاب شد و تبدیل به نخستین نوازنده ایرانی شد که برنده جایزه معتبر جهانی «وومکس» می شود. همچنین نوازنده ای مثل اردشیر کامکار هم هست که از نواختن دوئت با نوازندگان یونانی و تورک گرفته تا اجرای در سازمان ملل با گروه کامکارا، در تلاش بوده که نوای دلنشین ساز کمانچه را به گوش جهانیان برساند و افتخار آفرینی کند.
نتیجه گیری:
چه نوای دلنشینی، چه افتخارات و جوایزی، شاید اینها دلیل آن است که علاقه مندان به این ساز کهن و اصیل روز به روز بهبیشتر می شود. علاقه مندانی که نیاز به آموزشگاهی معتبر و اساتیدی کار آزموده و با تجربه دارند تا با علاقه و پشتکار این نوای زیبا را ادامه دهند. برای همین است که آموزشگاه ماژورین را به شما معرفی می کنیم که تا در آن آموزش ببینید.
منبع: سایت آموزش آنلاین ماژورین
