دنیای موسیقی با ساز بی نظیر سه تار

بهترین آهنگ هایی که با سه تار نواخته شده اند

 

آشنایی با سه تار:

سه‌تار از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است که در ساخت آن از چوب، فلز، زه یا نخ نایلون استفاده می شود. وسعت سه تار نزدیک به سه اکتاو است. سه‌تار را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند بلكه با ناخن (انگشت سبابه) نواخته می‌شود. سه‌تار و انواع سازهای شبیه به‌ آن مانند تنبور و دوتار و چگور در نواحی مرکزی آسیا و خاورمیانه رواج داشته‌است. در این مقاله ما به تاریخچه ی ساز سه تار و بهترین آهنگ هایی که با این ساز اصیل نواخته شده است می پردازیم.

 

فهرست:

• تاریخچه ی سه تار
• چگونگی نواختن و اجزای سه تار
• صدای ساز سه تار
• نوازندگان ساز سه تار
• بهترین آهنگ هایی که با سه تار نواخته شده اند
• نتیجه گیری

 

تاریخچه ی سه تار:

سه‌تار در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد (البته سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و هم‌زمان نواخته می‌شوند و مجموعهٔ آن دو را معمولاً سیم «بم» می‌نامند. با گذشت زمان کسانی چون ابونصر فارابی، ابوعلی سینا، صفی الدین ارموی و از متأخران ابوالحسن صبا لزوم افزایش یک سیم دیگر (این سیم از نظر تاریخی سیم چهارم است ولی سیم سوم خوانده می‌شود) به این ساز را درک کرده اند. سه تارهای امروزی دارای چهار سیم هستند.سیم سوم سه تار به سیم مشتاق معروف است و به روایتی از ابوالحسن صبا این سیم را نخستین بار درویشی به نام مشتاق علیشاه به ساز سه‌تار افزوده است.

 

چگونگی نواختن و اجزای سه تار:

سه تار را از خانواده تنبور دانسته اند و امروزه در مقایسه به تار نردیکتر است و معمولا نوازندگان تار با ساز سه تار نیز آشنایی دارند. سه‌تار در حالت نشسته به صورت افقی روی ران پا قرار می گیرد به نحوی که دسته آن در طرف چپ و کاسه آن در طرف راست نوازنده است. نوازنده سر انگشتان دست چپ را روی پرده های(دستان) دسته حرکت می دهد و با ناخن سبابه دست راست بر آن زخمه می زند. سه تار را به علت سبکی وزن ایستاده هم می نوازند.

ساز سه‌تار دارای دو قسمت کاسه و دسته است. در انتهای دسته پنجه قرار دارد که محل قرارگرفتن گوشی‌هاست؛ و اجزلی تشکیل دهنده ی آن عبارتند از:

 

•کاسه طنینی سه تار

 

• صفحه رو

 

• خرک

 

• دسته سه‌تار

 

• پرده

 

• شیطانک

 

• سرپنجه

 

• سیم گیر

 

• تعداد و جنس سیم‌ها در ساز سه تار

 

• گوشی

 

صدای ساز سه تار:

سه تار دارای صدایی مخملین و ظریف بوده از آنجایی که با کنار ناخن انگشت سبابه دست راست نواخته می‌شود، صدای ساز ارتباط مستقیمی با جان نوازنده پیدا می‌کند و از این رو سه تار را اغلب همدم اوقات تنهایی خوانده‌اند؛ اغلب شنوندگان، ساز سه تار را دارای لحن و نوای غمگینی احساس می‌کنند، اما نوازندگان معاصر موسیقی ایرانی در تلاش برای توسعه موسیقی مدرن و نوی ایران، آثار زیبایی آفریده‌اند که با حال و هوایی که تا دو دهه پیش از این ساز سه‌تار تصور می‌شد کاملاً متفاوت است؛ البته می بایست اشاره کرد که در سه تار نوازی مدرن تجربه استفاده از مضراب سیمی تجربه ای موفق بوده و با ایجاد صدایی شفاف و کریستالی کمک شایانی به گسترش امکانات ساز سه‌تار نموده است. اجرای تک سیم هایی خاص و همچنین افزایش قدرت اجرای دینامیک های مختلف نیز از مزایای استفاده از مضراب سیمی در نوازندگی سه‌تار است.

 

نوازندگان ساز سه تار:

میرزا عبدالله، درویش خان، ابوالحسن صبا، احمد عبادی، نور علی برومند، یوسف فروتن، سعید هرمزی، داریوش صفوت، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، داریوش پیر نیاکان، عطا جنگوک، داریوش طلایی، کیوان ساکت، مسعود شعاری، حمید متبسم، کیهان کلهر، محمد فیروزی، کیا طبسیان، امیرحسین پورجوادی، قشنگ کامکار از جمله سه تار نوازان برجسته کشورمان هستند.

 

بهترین آهنگ هایی که با سه تار نواخته شده اند:

آهنگ شماره یک:

آهنگ سه تار و تار در آلبوم قافله سالار اثری از استاد محمدرضا لطفی

آهنگ شماره دو:

دانلود آهنگ سه تار و تنبک در آلبوم شباهنگ اثری از استاد مسعود شعاری

آهنگ شماره سه:

سه تار نوازی بینظیر جلال ذوالفنون از آلبوم کرد بیات

آهنگ شماره چهار

بداهه نوازی سه تار استاد محمدرضا لطفی با کیفیت عالی

آهنگ شماره پنج:

 سه تار ایرانی از آلبوم غروب اثری از مسعود شعاری و گروه همساز

آهنگ شماره شش:

سه تا اثری از جلال ذوالفنون با لینک مستقیم

آهنگ شماره هفت:

سه تار استاد حسین علیزاده از آلبوم ترکمن

آهنگ شماره هشت:

سه تار قشنگ به نام کرد بیات اثری از استاد جلال ذوالفنون

آهنگ شماره نهم:

سه تار و دف اثری از مسعود شعاری

آهنگ شماره ده:

ساز، سه تار اثری از استاد حسین علیزاده

آهنگ شماره یازده:

ساز فوق العاده شنیدنی از مسعود شعاری و گروه همساز

آهنگ شماره دوازده:

بغض سه تار

آهنگ شماره سیزده:

 بداهه نوازی تار و سه تار اثری از استاد لطفی

آهنگ شماره چهارده:

سه تار در آلبوم ساز آیان اثری از پژمان حدادی و پویان بیگلر

آهنگ شماره پانزده:

برکه های مهتاب در آلبوم جوی نقره مهتاب اثری بینظیر از بهداد بابایی

آهنگ شماره شانزده:

آهنگ سه تار بی کلام استاد لطفی

آهنگ شماره هفده:

سه تار آذری

آهنگ شماره هجده:

ساز سه تار

پیش درآمد ابوعطا از آلبوم  جوی نقره مهتاب

آهنگ شماره نوزده:

بداهه نوازی استاد پرویز مشکاتیان از آلبوم پس پرده

آهنگ شماره بیست:

سه تار اثری زا  استاد ابوالحسن صبا

 

نتیجه گیری:

این موسیقی هایی که پیشتر با آن ها آشنا شدیم، بهترین موسیقی هایی هستند که با این ساز اصیل، زیبا و دلنشین نواخته شده اند، اما برای یادگیری این ساز علاقه و پشتکار کافی نیست، آموزشگاهی لازم است که به نیازهای هنرجوهایی که تازه این ساز را شروع کرده اند آگاه باشد و فضایی مناسب را فراهم کرده باشد و اساتیدی آگاه و کار بلد که به فوت و فن این ساز آگاه باشند، پس با همه ی این توصیفات ماژورین آن جایی است که برای شروع این ساز باید انتخاب کنید.

 

منبع: سایت آموزش آنلاین ماژورین 

 

 

موسیقی

سه-تار